Nowe metody walki z szarą strefą w tzw. Polskim Ładzie
W ustawie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizyczny, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, która wejdzie w dniu 1 stycznia 2022 roku, określanej jako tzw. Polski ład, ustawodawca przewidział szereg środków i rozwiązań, których głównym celem jest przeciwdziałanie tzw. „szarej strefie”. Do jednych z takich rozwiązań w ramach pakietu uzupełniającego Polski ład zaliczymy promocję obrotu bezgotówkowego. Zmiany w tym przypadku skupiać się będą na wprowadzeniu pewnego rodzaju udogodnień o charakterze podatkowym, które będą miały za zadanie stworzenie odpowiednich warunków do zwiększenia realizacji płatności w formie bezgotówkowej.
Obrót bezgotówkowy stanowi jeden z elementów nowoczesnej gospodarki cyfrowej, który w swoich założeniach ma przeciwdziałać „szarej strefie”, a w tym wypadku także doprowadzić do sukcesywnego zmniejszenia ilości transakcji dokonywanych gotówkowo. Z uwagi na to, ustawa ta między innymi na gruncie podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług wprowadzi pewnego rodzaju ulgi dla podatnika, które w szerszym założeniu mają zapewnić stopniowy rozwój i popularność płatności bezgotówkowych.
Przepisy te jak zostało wyżej wspominane przede wszystkim skupiają się na wprowadzeniu szeregu ulg dla podatnika. Preferencje te po pierwsze będą oznaczać możliwość skorzystania przez podatnika z ulgi, w związku z poniesionym wydatkiem na zakup terminalu płatniczego, a także w stosunku do wydatków jakie poniósł w związku z obsługą transakcji płatniczych przy wykorzystaniu terminala1. Wydatki te będą mogły zostać odliczone od podstawy obliczenia podatku, bez względu na wybrany sposób opodatkowania. Ulga ta niestety została ograniczona kwotowo. W ramach ustalonych limitów podatnik będzie mógł maksymalnie odliczyć 1000 zł bądź 2500 zł2 . Przy czym możliwość skorzystania z wyższej kwoty odliczenia będzie dotyczyła tylko tych przypadków, w których podatnik korzystał ze zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Prawo do skorzystania z tej ulgi będzie przysługiwało w danym roku podatkowym, w którym podatnik zapewnił możliwość przyjmowania płatności za pośrednictwem terminala, a także w stosunku do wydatków poniesionych w roku, następującym po roku w którym ta możliwość została udostępniona. Oznacza to możliwość skorzystania z ulgi tylko przez okres dwóch lat podatkowych.
Zakres odliczenia został odrębnie uregulowany w stosunku do małego podatnika, w zakresie jakim dokonał odliczenia wydatków, jakie poniósł w związku z nabyciem terminala płatniczego, a także wydatków bezpośrednio związanych z obsługą transakcji przy użyciu terminala. Na podstawie czego, będzie mógł on dokonać odliczenia w wysokości 200 % wydatków, przy czym nie więcej jednak niż 2000zł w danym roku podatkowym. Z ulgi tej będzie uprawniony do skorzystania w każdym roku, w którym taki wydatek nastąpił, przy czym warunkiem koniecznym, który umożliwi skorzystanie z tej ulgi jest otrzymanie przez podatnika w roku podatkowym prawo do otrzymania zwrotu VAT w terminie 15 dni.
Należy dodać, że podatnik, który zapewnił możliwość przyjmowania płatności przy wykorzystaniu terminala płatniczego w oparciu o program finansujący, będzie uprawniony do otrzymania zwrotu wydatków dopiero w tym roku podatkowym, w którym zakończy korzystanie z takich programów. Jednak ulga nie będzie przysługiwała podatnikowi wtedy gdy przyjmował płatność przy użyciu terminala płatniczego w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc, w którym ponownie rozpoczął przyjmowanie płatności przy wykorzystaniu terminala płatniczego. Ograniczenia te nie będą miały zastosowania w stosunku do małego podatnika, przy w stosunku uzyskanego programu finansującego, mały podatnik będzie miał możliwość otrzymania zwrotu wydatków w zakresie jakim nie będą dotyczyły programu finansującego.
Następnym krokiem, jaki został przewidzianym w tzw. Polskim ładzie w ramach obrotu bezgotówkowego jest wprowadzenie skróconego 15 dniowego terminu zwrotu VAT3. Ma to stanowić korzystne rozwiązanie dla podatników bezgotówkowych, którzy korzystają z kas fiskalnych on-line. Jednak uzyskanie tzw. „szybkiego zwrotu VAT-u” zostało, uzależnione od spełnienia szeregu przesłanek, które należy spełnić łącznie, co może prowadzić do wniosku, że z regulacji skorzysta niewielka grupa podatników z uwagi na konieczność spełnienia wszystkich wymogów formalnych. W związku z czym, należy wskazać, że możliwość skorzystania z tego rozwiązanie przede wszystkim będzie skierowana do tych podatników, którzy transakcji płatniczych dokonują w sposób bezgotówkowy, a także korzystają z kas fiskalnych on-line. Wobec tego, ulga będzie przysługiwać tym podatnikom, którzy spełnią łącznie następujące warunki:
a) w każdym z ostatnich trzech miesięcy osiągnęli nie mniej niż 80% łącznej sprzedaży zewidencjonowanej odpowiednio przy użyciu kas rejestrujących on-line,
b) w każdym z ostatnich trzech miesięcy osiągnęli nie mniej niż 80% otrzymanych płatności, które zostały zrealizowane z wykorzystaniem instrumentów płatniczych takich jak: płatność z zastosowaniem karty płatniczej, BLIK, przelew, płatność mobilna w sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących,
c) przez ostatnie 12 miesięcy łączna wartość zaewidencjonowanej przy użyciu kas on-line sprzedaży, nie będzie mogła być niższa niż 50 000 zł,
d) kwota zwrotu podatku nie będzie mogła przekroczyć dwukrotności podatku wynikającego ze sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kas w danym okresie rozliczeniowym;
e) kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, nierozliczona w poprzednich okresach rozliczeniowych, nie będzie mogła przekroczyć 3 000 zł;
f) podatnik, przez poprzednie 12 miesięcy, będzie musiał być zarejestrowany jako czynny płatnik VAT, a także składać deklaracje oraz prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu wyłącznie kas rejestrujących umożliwiających połączenie i przesyłanie danych do systemu teleinformatycznego jakim jest CRK;
g) podatnik przez 3 miesiące poprzedzające ubieganie się o przyspieszony zwrot VAT będzie musiał posiadać rachunek ujawniony na tzw. „białej liście4.
Warto zaznaczyć, że od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2023 roku, punkt b) będzie wynosił 65%.
Zmiany znajdujące się w Polskim ładzie będą również widoczne również w ustawie Prawo przedsiębiorców, wiąże się to z nałożeniem pewnego rodzaju obowiązku na przedsiębiorców w postaci zapewnienia możliwości przyjmowania płatności bezgotówkowych przy użyciu instrumentu płatniczego w każdym miejscu, który stanowi faktyczne wykonywanie działalności. Przy czym w przypadku braku zapewnienia takiej możliwości, zostały przewidziane czasowe wykluczenia odnoszące się do: czasowego wyłączenia możliwość stosowania rozliczeń kwartalnych oraz czasowego wyłączenia z prawa do zwrotu VAT w terminie 25 dni. Wyłączenie dotyczące ubiegania się o zwrot w przyśpieszonym terminie 25 dniowym przez podatnika, który nie zapewnił możliwości przyjmowania płatności bezgotówkowych, będzie skutkować tym, że w okresie w którym, podatnik był zobowiązany do przestrzegania obowiązku nie będzie mógł skorzystać z tego zwrotu w okresie w którym została taka sytuacja zidentyfikowana, jak i przez 6 następujących okresów rozliczeniowych5. Przy czym nie będzie miało to zastosowanie w stosunku do tych przedsiębiorców którzy nie mają obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Ponadto w przypadku przedsiębiorcy, który umożliwia przyjmowanie płatności przy użyciu terminala płatniczego i prowadzi ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, w przypadku nie zapewnienia współpracy kasy z terminalem płatniczym, naczelnik urzędu skarbowego będzie upoważniony do wydania decyzji w ramach, której będzie uprawniony do nałożenia kary pieniężnej w wysokości 5 000 zł6. Zmiany w zakresie rozwoju obrotu bezgotówkowego również dotknęły progu dotyczącego dokonywania płatności gotówkowych między przedsiębiorcami, który ma zostać stosowanie obniżony z 15 000 zł do 8 000 zł7. Oprócz tego obowiązek korzystania z płatności bezgotówkowych dotknie również relacji pomiędzy konsumentami, a przedsiębiorcami, gdzie próg transakcji dokonywanej w sposób gotówkowy nie będzie mógł przekraczać jednorazowo 20 000 zł8.
Ponadto w ramach Polskiego ładu, przewidziano wprowadzenie instytucji porozumienia inwestycyjnego zwaną także „interpretacją 590”, który ma stanowić zakres pewnego rodzaju wsparcie umożliwiające znoszenie barier. Rozwiązanie to skierowane będzie przede wszystkim w kierunku podmiotów zagranicznych, które planują dokonać inwestycji na terytorium Polski, a tym samym nie dokonywały jeszcze jakichkolwiek rozliczeń w Polsce. Porozumienie to będzie służyć realizacji zasady pewności prawa podatkowego oraz zapewnieniu jednolitej i spójnej wykładni przepisów prawa podatkowego9. Porozumienie inwestycyjne stanowić będzie umowę, która zostanie zawarta między inwestorem, a organem podatkowym. Umowa ta przede wszystkim będzie skupić się na określeniu skutków planowej inwestycji, co będzie miało nastąpić w sposób wyczerpujący jeszcze przed jej zawarciem10. W związku z czym, inwestor uzyska pewność co do wykładni stosowanych przepisów w okresie planowanej inwestycji. Treść porozumienia inwestycyjnego w swoich założeniach ma wiązać dwie strony, a więc inwestora jak i organ podatkowy. Przy czym w pierwszych trzech latach obowiązywania instytucji porozumienia inwestycyjnego skorzystać z niego będą mogły tylko te podmioty, których inwestycje będą wynosić nie mniej niż 100 milionów, co ma na celu wypracowanie pewnych standardów odnośnie tej instytucji. Dopiero od 2025 roku wartość o której mowa wcześniej, ma spaść i wynosić 50 000 000 zł.
Justyna Zając-Wysocka, doradca podatkowy, Wiceprzewodnicząca Małopolskiego Oddziału Krajowej Izby Doradców Podatkowych
Więcej informacji na stronie internetowej Krajowej Izby Doradców Podatkowych www.podatkibezryzyka.pl
------------
1 Art. 1 pkt 45) Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
2 Art. 1 pkt 45) Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
3 Art. 14 pkt 10) lit c Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
4 Art. 14 pkt 10) lit c Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
5 Art. 22 pkt 2 Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
Art. 14 pkt 10) lit c) Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
Art. 14 pkt 17) Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
6 Art. 14 pkt 19) Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
7 Art. 22 pkt 1 Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
8 Art. 18 Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
9 Art. 7 pkt 7 Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
10 Art. 22 pkt 1 Ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, z dnia 29 października 2021 r. (Dz.U.2021.2105 z dnia 2021.11.23)
