Nowy Sącz (Polska)
Miasto: Nowy Sącz
Państwo:
Województwo: Małopolskie
Powierzchnia: 57,58 km²
Ludność: 84 468 mieszkańców
Gęstość zaludnienia: 1 467 os./ km²
www: www.nowysacz.pl
Nowy Sącz - miasto w Województwie małopolskim, powiat grodzki i siedziba powiatu nowosądeckiego, leży w Kotlinie Sądeckiej, nad Dunajcem i jego dopływami: Popradem, Kamienicą, Łubinką. Nowy Sącz ma 83 tys. mieszkańców (1998);
Historia. Lokowany 1292 przez króla Wacława II na terenie wsi Kamienica, przejął funkcje miejskie Starego Sącza; starostwo grodowe i kasztelania; położony na drodze handl. z Węgier nad M. Bałtyckie; w XIV-XVI w. ważny ośr. handlu pol.-węg. (w XIV w. rywalizował z Krakowem), uzyskał liczne przywileje (prawo składu na żelazo, miedź i sól, bicia monety, odbywania targów i jarmarków); w XVI-XVII w. znaczny ośrodek sukiennictwa, płóciennictwa, obróbki metali, zwłaszcza wyrobu narzędzi rolniczych (m.in. w tutejszych kuźniach produkowano rocznie do ok. 80 tys. sztuk sierpów ze stali importowanej z Węgier); najazd szwedzki w 2 poł. XVII w. oraz najazd J. Rakoczego spowodowały upadek miasta; 1772-1918 w zaborze austr.; ponowny rozwój w 2 poł. XIX w. związany z wybudowaniem linii kol. Tarnów-Preszów i 1884 linii podkarpackiej, ważny węzeł kol.; 1893 uruchomiono duże warsztaty kolejowe, rozwinął się przemysł maszynowy i spożwyczy.; w czasie okupacji niem. IX 1939 obóz przejściowy dla jeńców polskich, 2 obozy pracy przymusowej, 1941-42 getto (ok. 20 tys. osób, w większości wywiezionych do ośr. zagłady w Bełżcu), 1939-45 samodzielne więzienie sądowe (ok. 3 tys. więźniów); rejon konspiracji, ośr. akcji przerzutowej przez Słowację na Węgry; od 1975 stol. województwa; 1973-77 do Nowego Sącza przyłączono liczne wsie i sołectwa, m.in. Biegonice, Dąbrówkę Polską, Falkowo, Zabełcze, Zawadę, Chełmiec, Porębę Małą.
Zabytki: Gotycki kościół klasztorny Franciszkanów (1297, 2 poł. XIV w. częściowo rozebrany) z barok. kaplicą (1663), gotycki kościół kolegiacki (koniec XIV-1 poł. XVI w.), kościół parafialny (1446, przebudowany XVIII-XIX w.), gotycka kanonia (XV/XVI, pocz. XVII w., przebudowany XIX w.) - obecnie muzeum; pozostałości zamku i murów obronnych (XIV w.).
Ramowe Porozumienie o współpracy pomiędzy miastem Nowy Sącz, a miastem Tarnów zostało zawarte 6 kwietnia 1991r.
